دانشگاه آزاد اسلامی
واحد ایلام
دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی
پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی (M.Sc.)
گرایش: جنگل شناسی و اکولوژی جنگل
عنوان :
مطالعه شرایط رویشگاهی لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Poir) Spach) در دره لارت بدره – استان ایلام
استاد راهنما :
دکتر علی رستمی
استاد مشاور :
دکتر جواد میرزایی
تابستان ۱۳۹۳
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱-۲-۲ پارکها و ذخیره گاه های جنگلی.. ۸
۱-۲-۲-۱ ذخیرهگاه های جنگلی.. ۹
۱-۲-۳-۱ جنگل های پیوسته ناحیه رویشی زاگرس… ۱۴
۱-۲-۳-۲ جنگل های منفصل حوزه رویشی زاگرس… ۱۴
۱-۲-۳-۳ زمین شناسی و خاکشناسی.. ۱۵
۱-۲-۳-۴ خصوصیات اقلیمی‌ناحیه رویشی زاگرس… ۱۵
۱-۲-۶ ویژگیهای مورفولوژی لرگ.. ۱۷
۱-۲-۷ جنگلهای جهان و پراکنش لرگ در دنیا ۱۸
۱-۲-۸ جنگلهای ایران و پراکنش لرگ در آن. ۲۱
۱-۲-۱۰ استفاده‌های صنعتی و غذایی لرگ.. ۲۴
۲-۱ مروری بر مطالعات انجام شده بر روی لرگ.. ۲۶
۳-۱-۱ موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه. ۴۶
۳-۱-۲ وضعیت هواشناسی منطقه. ۴۹
۳-۱-۴-۴ گونههای در حال انقراض… ۵۴
۳-۱-۵ وضعیت اقتصادی اجتماعی.. ۵۴
۳-۱-۵-۱ روستاهای حاشیه ذخیره گاه ۵۴
۳-۱-۵-۲ تعداد واحد دامی‌در جوار و داخل ذخیره گاه ۵۶
۳-۲-۱-۱ نمونه برداری از عوامل محیطی.. ۵۸
۳-۲-۱-۱-۱ عوامل فیزیوگرافیک… ۵۸
۳-۲-۲ روش آماربرداری و اندازه گیری پارامترهای مورد بررسی درختان رویشگاه ۵۸
۳-۲-۳ روش تجزیه و تحلیل داده ها ۵۸
۳-۲-۵ روش مطالعه گونههای کف رویشگاه ۵۹
۴-۲-۳ بررسی وضعیت تنه بلحاظ صاف و سیلندریک بودن. ۸۳
۴-۳ نتایج بررسیهای خاک شناسی.. ۸۴
۴-۳-۱ آنالیز ارتباط خاک با رویشگاه ۸۷
۴-۳-۲ نتایج مقایسه مولفه های خاک در دو منطقه شاهد و لرگ.. ۸۷
۵-۲ مشکلات و معضلات تهدید کننده منطقه. ۹۷
عنوان صفحه
جدول ۱-۲ : تقسیم بندی مناطق رویشی جهان توسط بروکمن.. ۲۰
جدول ۳-۲: لیست پرندگان موجود در منطقه. ۵۳
جدول ۳-۳: لیست گونههای در حال انقراض منطقه. ۵۴
جدول ۳-۴: جمعیت مراکز جمعیتی حاشیه ذخیره گاه لرگ.. ۵۶
جدول ۳-۵: تعداد وانواع دام و طیور مراکز جمعیتی حاشیه ذخیره گاه ۵۷
جدول ۴-۱: مشخصات فلورستیکی ذخیرهگاه ۶۲
جدول ۴-۲ : مشخصات درختان لرگ و گونههای همراه ۶۶
جدول ۴-۳: نتایج قطر برابر سینه درختان لرگ در رویشگاه ۶۷
جدول ۴-۴: نتایج قطر برابر سینه کل درختان ذخیرهگاه لرگ.. ۶۸
جدول ۴-۵: نتایج قطر برابر سینه برای کل درختان ذخیرهگاه ۶۹
جدول ۴-۶: نتایج ارتفاع برای درختان لرگ در ذخیرهگاه ۷۰
جدول ۴-۷: نتایج ارتفاع تمامی‌درختان ذخیرهگاه ۷۱
جدول ۴-۸: نتایج ارتفاع برای کل درختان ذخیرهگاه ۷۱
جدول ۴-۹: نتایج ارتفاع تنه درختان لرگ.. ۷۲
جدول ۴-۱۰: نتایج ارتفاع تنه درختان ذخیرهگاه به تفکیک گونه. ۷۳
جدول ۴-۱۱: نتایج ارتفاع تنه برای کل درختان ذخیره گاه ۷۳
جدول ۴-۱۲: نتایج ارتفاع تاج پوشش درختان لرگ.. ۷۳
جدول ۴-۱۳: نتایج ارتفاع تاج پوشش درختان ذخیرهگاه به تفکیک گونه. ۷۴
جدول ۴-۱۴: نتایج ارتفاع تاج پوشش برای کل درختان ذخیرهگاه ۷۴
جدول ۴-۱۵: نتایج سطح مقطع درختان لرگ.. ۷۴
جدول ۴-۱۶: نتایج سطح مقطع به تفکیک گونه ها ۷۵
جدول ۴-۱۷: نتایج سطح مقطع کل توده ۷۵
جدول ۴-۱۸: نتایج حجم درختان لرگ.. ۷۵
جدول ۴-۱۹: نتایج حجم به تفکیک گونه ها ۷۵
جدول ۴-۲۰: نتایج حجم کل ذخیرهگاه ۷۶
جدول ۴-۲۱: نتایج سطح تاج پوشش درخت لرگ.. ۷۶
جدول ۴-۲۲: نتایج سطح تاج پوشش ذخیرهگاه به تفکیک گونه. ۷۶
جدول ۴-۲۳: نتایج سطح تاج پوشش کل توده ۷۷
جدول ۴-۲۴: نتایج قطر متوسط تاج پوشش لرگ.. ۷۸
جدول ۴-۲۵: نتایج قطر متوسط تاج پوشش لرگ برای کل توده به تفکیک گونه. ۷۸
جدول ۴-۲۶: نتایج زادآوری لرگ در ذخیرهگاه ۷۹
جدول ۴-۲۷: نتایج بررسی سلامت تاج درختان لرگ.. ۸۰
جدول ۴-۲۸: نتایج بررسی سلامت تنه درختان لرگ.. ۸۲
جدول ۴-۲۹: نتیجه بررسی صاف و سیلندریک بودن تنه لرگ.. ۸۳
جدول ۴-۳۰: نتایج آنالیز خاک برای داده هایی که معنی دار نبوده اند در ذخیره گاه لرگ.. ۸۵
جدول ۴-۳۱: مقایسه میانگین ها برای داده هایی که معنی دار نبوده اند. ۸۸
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۳-۱ : نمودار آمبرو ترمیک ایستگاه دره شهر طی دوره آماری (۱۳۹۰ – ۱۳۸۱) ۴۹
نمودار ۴-۱ : درصد حضور گونه لرگ در کل ذخیره گاه ۶۶
نمودار۴-۲ : میزان ترکیب و درصد گونه های مختلف در ذخیره گاه ۶۷
نمودار ۴-۳: پراکنش درختان لرگ در طبقات قطری مختلف… ۶۸
نمودار ۴-۴: پراکنش درختان ذخیره گاه در طبقات قطری.. ۶۹
نمودار ۴-۵: پراکنش درختان لرگ در طبقات ارتفاعی.. ۷۰
نمودار۴-۶: پراکنش کل درختان توده در طبقات ارتفاعی.. ۷۱
نمودار ۴-۷: منحنی ارتفاع درختان لرگ.. ۷۲
نمودار ۴-۸: درصد مساحت تاج پوشش درختان ذخیره گاه ۷۷
نمودار ۴-۹: درصد سلامت تاج درختان لرگ از نظر آفت.. ۸۰
نمودار ۴-۱۰: درصد سلامت تنه درختان لرگ بلحاظ پوکی تنه و گره الیافی.. ۸۲
نمودار ۴-۱۱: درصد سلامت تنه درختان لرگ بلحاظ صاف و سیلندریک بودن. ۸۲
نمودار ۴-۱۲: مقدار پتاسیم آنالیز شده در ذخیرگاه لرگ.. ۸۴
نمودار ۴-۱۳: مقدار فسفر آنالیز شده در ذخیرگاه لرگ.. ۸۵
نمودار ۴-۱۴: مقدار شوری خاک آنالیز شده در ذخیرگاه لرگ.. ۸۵
نمودار ۴-۱۵: مقایسه میزان میانگین پتاسیم در خاک دو منطقه لرگ و شاهد. ۸۷
نمودار ۴-۱۶: مقایسه میانگین فسفر در خاک دو منطقه لرگ و شاهد. ۸۷
نمودار ۴-۱۷: مقایسه میانگین شوری در خاک دو منطقه لرگ و شاهد. ۸۹
فهرست شکل‌ها
عنوان صفحه
شکل ۱-۱ : نقشه پراکنش لرگ در جهان. ۲۱
شکل ۳-۱ : موقعیت توده لرگ در دره لارت، بدره، استان ایلام. ۴۶
شکل ۳-۲: تصویر کلی از منطقه مورد مطالعه. ۴۷
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مطالعه شرایط رویشگاهی لرگ (Pterocarya Fraxinifolia (Poir) Spach) در دره لارت در شهرستان بدره- استان ایلام است. بدلیل محدود بودن عرصه تحت پوشش توده لرگ، پس از ثبت موقعیت تمام پایه‌های لرگ در حافظه GPS، آماربرداری صد در صد از مشخصه های کمی‌و کیفی تمامی‌درختان لرگ و گونههای همراه از جمله ارتفاع کل، ارتفاع تنه، ارتفاع تاج، قطر برابرسینه، قطرهای بزرگ و کوچک تاج، میزان و نوع زادآوری، بررسی پوشش کف، بررسیهای سلامت تاج و تنه درختان بلحاظ آفات و بیماریها انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های اولیه که در منطقه اندازه گیری شده بودند از فرمولها و روابط مخصوص آماربرداری جنگل، نرمافزارهای Excel و SPSS استفاده گردید. جهت بررسیهای خاکشناسی، نمونه‌های خاک از عمق ۲۰ – ۰ سانتی متری از عرصه تحت پوشش لرگ و منطقه شاهد تهیه و جهت تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده شد. نتایج نشان داد که خاک منطقه دارای بافت رسی لومی‌تا شنی رسی لومی‌است و pH منطقه از ۱۵/۷ تا ۴/۷ متغیر میباشد. ماده آلی منطقه از ۲۶/۱ تا ۹۴/۳ درصد در نوسان بود. مقایسه آنالیزهای خاکشناسی در مناطق استقرار لرگ و شاهد، اختلافات معنی داری را در رابطه با پتاسیم، فسفر و میزان شوری نشان داد بنحوی که متوسط میزان هرکدام به ترتیب در منطقه شاهد، ۵/۲، ۲ و ۲ برابر منطقه استقرار لرگ بود. سایر آنالیزهای خاک برای دیگر فاکتورها مانند اسیدیته، نیتروژن، ماده آلی، وزن مخصوص ظاهری، درصد ذرات رس، شن و سیلت و بافت خاک، اختلافات معنی داری را نشان نداده و بسیار نزدیک به هم بود. نتایج نشان داد که میانگین، حداقل و حداکثر قطر پایه ها به ترتیب ۵۶/۳۹، ۷ و ۹۱ سانتی متر بوده. حداقل و حداکثر ارتفاع درختان لرگ به ترتیب ۰۵/۲ و ۲۰ متر میباشد. میانگین ارتفاع درختان لرگ به روش لوری برابر ۳۴/۱۴ متر محاسبه گردید. حداکثر و حداقل ارتفاع تنه به ترتیب ۱۲ و ۱ متر بود. میانگین حجم درختان و میانگین سطح مقطع به ترتیب ۱۱۰۷۹/۱ متر مکعب و ۱۶۱۴۷۱/۰ متر مربع اندازه گیری گردید. تجدید حیات درختان لرگ بطور متوسط برابر با ۵/۷۰۷ اصله در هکتار به صورت صد در صد شاخه زاد بوده است. میزان تاج پوشش توده یاد شده نیز ۰۵/۳۰ درصد تعیین شد.
کلمات کلیدی: شرایط رویشگاهی، لرگ، دره لارت، بدره، ایلام.
فصل اول
مقدمه و کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
جنگلهای ایران با تنوع زیست محیطی در شرایط متفاوت رویشگاهی، در مناطق مختلف حضور پیدا نموده اند. این حضور برای بعضی از گونههای درختی در بعضی از مناطق شگفت انگیز و غیر قابل تصور است. یکی از این مناطق رویشگاه منحصربفرد در زاگرس مرکزی بویژه در استان ایلام است که شامل توده لرگ میباشد. وجود این گونه در این منطقه برای هر کارشناس، محقق علوم جنگل و اکولوژیست در حوزه رویشی زاگرس سوال برانگیز است. توده حاضر به لحاظ جنبه‌های زیست محیطی و اهمیت ژنتیکی، بدون شک در زمره ذخایر ژنتیکی در عرصه زاگرس و منطقه قرار دارد.
رویشگاه زاگرس بخش وسیعی از سلسله جبال زاگرس را شامل می‌شود که از شمال غربی کشور، یعنی شهرستان پیرانشهر شروع و تا حوالی شهرستان فیروزآباد کشیده می‌شود. جنگلهای زاگرس را تحت عنوان جنگلهای نیمه خشک طبقه بندی کرده که بیشترین تاثیر را در تامین آب، حفظ خاک، تعدیل آب و هوا و تعادل اقتصادی و اجتماعی در کل کشور را دارند (ثاقب طالبی و همکاران ۱۳۸۳). جنگلهای منطقه زاگرس به دلیل اهمیت زیاد حفاظتی آب و خاک باید حالت جنگلهای حمایتی، حفاظتی و احیایی به خود گیرند و در این راستا نیز دخالت ها در این جنگلها باید بصورت ملایم و همگام با طبیعت باشد. آنچه در مورد تمام جنگلهای ایران حائز اهمیت بسیار میباشد، جلوگیری از روند تخریب کمی‌و کیفی جنگلها است. مساحت جنگلهای زاگرس در گذشته بیش از ده میلیون هکتار بوده که به دلیل بهره برداری بی رویه طی سالیان دراز مساحت این جنگلها دائما سیر نزولی را پیموده و متاسفانه این روند هنوز هم ادامه دارد (مهاجر۱۳۸۵).
۸۸ درصد از مساحت استان ایلام را عرصه‌های طبیعی شامل جنگل، مرتع ، بیابان و … تشکیل داده است. جنگلهای استان ایلام جزء جوامع جنگلی مناطق خشک و نیمه‌خشک سلسله جبال زاگرس میباشد که سهم جنگلهای استان ۶۶۷/۶۴۱ هکتار است. از مجموع کل جنگلهای استان حدود ۴۰۰۰ هکتار دست کاشت، ۷۲۰۰ هکتار بیشه زار، ۴۱۶۸۰۰ هکتار تنک، ۲۱۱۰۸۴ هکتار نیمه انبوه و ۲۵۹۳ هکتار آن انبوه است. تیپ غالب جنگلهای استان، بلوط (۹۰ درصد) وگونه های همراه شامل بنه، ارژن، بادام کوهی، داغداغان، کنار، کیکم، کهور، پده و … میباشد. از جمله گونههای نادر گیاهی استان ایلام میتوان به گلابی وحشی، سماق، ارغوان، لرگ، زربین و … اشاره کرد که ذخیره گاه‌های استان می باشند. از گونههای اقتصادی جنگلهای استان، گونه با ارزش اقتصادی بنه را میتوان نام برد.
نظر به اینکه اکوسیستم ها همانند حلقه های زنجیر به هم مرتبط شده، اکوسیستم جهانی یا Biosphere را به وجود می آورند، در نتیجه انهدام یک اکوسیستم محلی به مانند پاره شدن یکی از حلقه های زنجیره بیوسفر می باشد. بدین ترتیب تاثیر سوء در این اکوسیستم ها (محلی، منطقه ای، ملی، فراملی و فرامنطقه ای) خواهد گذاشت و در نهایت اکوسیستم جهانی در معرض انهدام قرار میگیرد. امروزه بدلیل افزایش جمعیت، بهرهبرداری‌های بی رویه و غیر اصولی از جنگل، چرای دام، خشکسالی ها، کاهش تنوع زیستی، آفات، امراض و بیماری ها، حیات این نعمات خدادادی و ارزشمند در معرض خطر میباشد و روند تخریب جنگلها و منابع طبیعی روز به روز سرعت میگیرد. که این موضوع خود گواه بر لزوم کسب آگاهی و شناخت از این مسائل مهم جهت چاره اندیشی و اتخاذ شیوه مدیریتی مناسب و کارآمد، بمنظور حفاظت و احیای جنگل هاست.
بوم سازگان دریایی، جنگلی، بیابانی، مرتعی، توندرائی، ساوانی و… هنگامی از ثبات کافی برخوردارند که دارای تنوع زیستی کافی و کامل باشند. تمامی این بوم سازگانها در زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روحی انسانها نقش بسیار مهمی دارند. نبود یا کم ثباتی آنها، کمبودی است برای زندگی سالم بشری. براثر ازیاد جمعیت، پیشرفت صنعت و بهره برداری بی رویه از زمین، با وجود کوشش های انجام شده در دهه‌های اخیر، این تنوع زیستی در بسیاری از مناطق شدیدا به خطر افتاده است. از این رو حفاظت و احیای مجدد آن در شمار یکی از وظایف مهم پیش روی بشر محسوب می شود.
برنامه ریزی، تصمیم سازی و اتخاذ تدابیر دقیق در قلمرو مدیریت منابع جنگلی (به ویژه گونه های درختی و درختچه ای) تحت عنوان ذخایر جنگلی از اولویت‌های بسیار مهم میباشد.
گونه درختی لرگ با نام علمیPterocarya fraxinifolia (Poir) Spach از جمله این ذخائر جنگلی مهم و با ارزش است که در استان ایلام شهرستان دره شهر، بدره، دهستان دوستان، دره لارت واقع شده است. لرگ یکی از مهم ترین گونههای درختی جنگلهای خزری بوده (مهاجر ۱۳۸۵) و یکی از درختان زیبای سواحل خزر می باشد و طالب نواحی مرطوب و ساحلی دریای خزر است و از آستارا تا مینودشت در کلیه جنگلهای جلگه ای دیده می شود ( ثابتی ،۱۳۵۵ ؛ به نقل از ابراهیمی، ۱۳۸۳). درخت لرگ یکی از گونه هایی است که قبلا از جنگلهای کم ارتفاع کاسپین، قفقاز و آناتولی گزارش شده است ( علیپور نصیرمحله، ۱۳۸۵). محل انتشار گونه لرگ در جنوب غربی آسیا ، قفقاز، آناتولی و شمال ایران میباشد ( browics،۱۹۷۸؛ به نقل از شیخ الاسلامی،۱۳۸۶). انتشار لرگ در جنگلهای ناحیه خزر از آستارا تا مینودشت و از جلگه تا ارتفاع ۱۰۰۰ متر از سطح دریای آزاد( استثناء در جنگلهای نور) بیان شده است ( ثابتی،۱۳۷۴؛ به نقل از شیخ الاسلامی،۱۳۸۶ ).
هدف از این مطالعه شناخت شرایط رویشگاهی و وضعیت کمی‌و کیفی رویشگاه توده لرگ مستقر در دره لارت – استان ایلام میباشد. با شناخت این شرایط و وضعیت رویشگاه ضمن استفاده از اطلاعات بدست آمده، راه کارهای مناسب جهت معرفی هرچه بهتر این توده به مجامع علمی‌و پژوهشی کشور و مدیریت صحیح اینگونه رویشگاه ها فراهم می‌شود. همچنین ضمن رسیدن به اهداف فوق میتوان در امر بازسازی و احیاء آن در مناطق مشابه، برنامه ریزی و اقدامات لازم را انجام داد.
تعداد صفحه : ۱۲۸
قیمت : ۱۴۷۰۰تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * [email protected]
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
[add_to_cart id=152233]
