دانلود پایان نامه آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره‌ قاجار

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته : تاریخ

گرایش :تاریخ اسلام 

عنوان : آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره‌ قاجار

دانشگاه شیراز 

دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی

پایان نامه ­ی کارشناسی ارشد در رشته‌

 تاریخ- تاریخ اسلام

 آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره‌ قاجار

استاد راهنما

دکتر محمد مهدی مرادی خلج

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

تا قبل از انقلاب مشروطه تعلیم و تربیت دختران عموما به شکل مکتب­خانه­ای بود و این مکتبخانه­ها تحت نظارت دولت نبوده و برنامه­ی ویژه­ای برای آن­ها در نظر گرفته نشده بود. در کنار آموزش مکتب­خانه­ای زمینه­ آموزش به سبک جدید نیز از اوایل دوره­ی قاجار فراهم شده بود، که این امر نتیجه ارتباط با کشورهای اروپایی، تأسیس مدارس خارجی و انتشار روزنامه و …. بوده است. پس از انقلاب مشروطه با  تأسیس مدارس به سبک جدید، مدارس دخترانه نیز به دو صورت ملی و دولتی در آمد که برنامه­ی آموزشی این مدارس با توجه به ملی یا دولتی بودنشان متفاوت بوده است. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گرفتن از منابع کتابخانه­ای و آرشیوی صورت گرفته است، به بررسی آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره­ی قاجار به عنوان بخش مهم و موثر  جامعه­ ایران به لحاظ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پرداخته است. تحولات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی از سلطنت فتحعلی­شاه تا سلطنت مظفرالدین شاه و عوامل موثر بر نظام آموزشی ایران به عنوان مدخلی برای ورود به بحث آموزش و نهادهای آموزشی دختران آمده است.

کلید واژه­ها:  قاجار، نهادهای آموزشی، دختران، مدارس ملی،  مدارس دولتی.

 فهرست مطالب

 عنوان                      صفحه

 فصل اول: مقدمه

۱-۱-  کلیات… ۲

۱-۲- هدف تحقیق.. ۴

۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق.. ۵

۱-۴- پیشینه تحقیق.. ۵

۱-۵- روش تحقیق.. ۷

۱-۶-  سوالات تحقیق.. ۷

۱-۷ –  فرضیه های تحقیق.. ۸

۱-۸- نقد و ارزیابی منابع.. ۸

 فصل دوم: تحولات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی از سلطنت فتح علیشاه تا پایان سلطنت مظفرالدین شاه

۲-۱- تحولات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در دوره ی فتح علیشاه ۱۳

۲-۱-۱- تحولات آموزشی.. ۱۴

۲-۱-۲-تحولات فرهنگی.. ۱۷

۲-۱-۳- تحولات اجتماعی.. ۱۸

۲-۲ – تحولات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در دوره ی محمدشاه ۲۰

عنوان                                           صفحه

 ۲-۲-۱- تحولات آموزشی.. ۲۰

۲-۲-۲-تحولات فرهنگی.. ۲۲

۲-۲-۳- تحولات اجتماعی.. ۲۳

۲-۳-تحولات آموزشی،فرهنگی و اجتماعی در دوره ی ناصری.. ۲۵

۲-۳-۱-تحولات آموزشی.. ۲۵

۲-۳-۲- تحولات فرهنگی.. ۲۷

۲-۳-۳-تحولات اجتماعی.. ۳۰

۲-۴-تحولات آموزشی ، فرهنگی و اجتماعی در دوره ی مظفری ۳۲

۲-۴-۱-تحولات آموزشی.. ۳۳

۲-۴-۲-تحولات فرهنگی.. ۳۴

۲-۴-۳-تحولات اجتماعی.. ۳۵

۲-۵-آموزش و تعلیم و تربیت دختران.. ۳۷

 فصل سوم: عوامل موثر بر تحول نظام آموزشی در ایران

۳-۱- آشنایی با فرهنگ و تمدن و نهادهای آموزشی اروپاییان.. ۴۶

۳-۱-۱- عبداللطیف شوشتری.. ۴۷

۳-۱-۲- آقا احمد بهبهانی (کرمانشاهی ) ۴۸

۳-۱-۳- ابوالحسن خان شیرازی (۱۱۹۰-۱۲۶۲ق) ۴۹

۳-۱-۴-میرزا صالح شیرازی.. ۴۹

۳-۱-۵-میرزا مصطفی افشار ۵۲

۳-۱-۶- عبدالفتاح گرمرودی.. ۵۴

۳-۲- فعالیت میسیونرهای مذهبی و گسترش مدارس جدید. ۵۵

۳-۲-۱- هیئت مبلغان آمریکایی.. ۵۵

عنوان                             صفحه

 ۳-۲-۲- میسیونرهای لازاریست… ۵۷

۳-۲-۲-۱- دوره ی محمد شاه (۱۲۶۴-۱۲۵۰ق) ۵۸

۳-۲-۲-۲- دوره ی ناصرالدین شاه (۱۳۱۳-۱۲۶۴ق) ۶۰

۳-۲-۲-۳- دوره ی بعد از ناصرالدین شاه تا جنگ جهانی اول (۱۳۳۳-۱۳۱۳ق) ۶۱

۳-۲-۳- آلیانس فرانسه. ۶۳

۳-۲-۴- آلیانس جهانی یهود. ۶۴

۳-۲-۵- انجمن میسیونری کلیسای انگلستان.. ۶۶

۳-۳ روزنامه ها ۶۷

۳-۳-۱-روزنامه ی اختر. ۶۷

۳-۳-۲-روزنامه ی تربیت… ۶۹

۳-۳-۳-روزنامه ی ثریا ۷۰

۳-۳-۴-روزنامه ی مجلس…. ۷۲

۳-۳-۵-روزنامه ی تمدن.. ۷۳

۳-۳-۶-روزنامه ی حبلالمتین.. ۷۵

۳-۳-۷-روزنامه ی شمس…. ۷۶

۳-۳-۸-روزنامه ی ایران نو. ۷۷

۳-۴- حامیان آغازین تحصیلات جدید دختران.. ۷۹

۳-۴-۱- میرزا حسین خان سپهسالار(۱۲۶۰-۱۲۰۷ق) ۷۹

۳-۴-۲- میرزا فتحعلی آخوندزاده( ۱۲۹۵-۱۲۲۷ق) ۸۰

۳-۴-۳- میرزا ملکم خان (۱۳۲۶-۱۲۴۹ق) ۸۳

۳-۴-۴- حاج میرزا حسن رشدیه(۱۳۶۳-۱۲۶۷ق) ۸۴

۳-۴-۵-میرزا آقا خان کرمانی: (۱۳۱۴-۱۲۷۰ق) ۸۶

۳-۴-۶- حاج میزرا یحیی دولت آبادی (۱۳۵۹-۱۲۷۹ ق) ۸۷

عنوان                     صفحه

 فصل چهارم: انقلاب مشروطه و پیدایش مدارس جدید دخترانه

۴-۱- تأثیرات انقلاب مشروطه درشیوه دانش اندوزی دختران.. ۹۰

۴-۱-۱-مقایسه ی شیوه ی دانش اندوزی دختران در قبل از مشروطه و بعد از مشروطه. ۹۵

۴-۲- کوشش های اولیه برای ایجاد مدارس دخترانه به سبک جدید. ۹۵

۴-۳- نقش احزاب و جریان های سیاسی درتوسعه و تضییق مدارس دخترانه. ۹۹

۴-۳-۱- حزب دموکرات ایران (عامیون) ۱۰۰

۴-۳-۲- حزب اجتماعیون اعتدالیون.. ۱۰۰

۴-۳-۳- حزب جمعیت ترقی خواهان ایران.. ۱۰۱

۴-۳-۴- حزب ترقی و تمدن تام. ۱۰۱

۴-۳-۵- حزب سوسیال دموکراسی ایران.. ۱۰۲

۴-۳-۶- حزب اصلاحیون عامیون.. ۱۰۲

۴-۳-۷- حزب جمعیت ایران جوان.. ۱۰۳

۴-۴- دولت و مدارس جدید. ۱۰۳

۴-۵- پراکنش جغرافیایی مدارس دخترانه. ۱۰۹

۴-۵-۱-مدارس دخترانه ی تبریز. ۱۰۹

۴-۵-۲-مدارس دخترانه ی مراغه وتوابع.. ۱۱۲

۴-۵-۳-مدارس دخترانه ی ارومیه. ۱۱۳

۴-۵-۴-مدارس دخترانه ی خوی.. ۱۱۴

۴-۵-۵-مدارس دخترانه ی اردبیل.. ۱۱۴

۴-۵-۶-مدارس دخترانه ی میانه. ۱۱۴

۴-۵-۷- مدارس دخترانه ی رشت و توابع.. ۱۱۵

۴-۵-۸- مدارس دخترانه ی اصفهان.. ۱۱۷

۴-۵-۹- مدارس دخترانه ی یزد. ۱۱۹

عنوان                           صفحه

 ۴-۵-۱۰-مدارس دخترانه ی مشهد. ۱۲۱

۴-۵-۱۱-مدارس دخترانه ی بیرجندو توابع.. ۱۲۲

۴-۵-۱۲-مدرسه دخترانه ی شاهرود. ۱۲۳

۴-۵-۱۳-مدرسه دخترانه ی ساری.. ۱۲۳

۴-۵-۱۴-مدارس دخترانه ی بابل.. ۱۲۳

۴-۵-۱۵-مدارس دخترانه ی اراک… ۱۲۳

۴-۵-۱۶-مدرسه ی دخترانه ی قم.. ۱۲۴

۴-۵-۱۷-مدارس دخترانهی قزوین.. ۱۲۴

۴-۵-۱۸-مدارس دخترانه ی همدان و توابع.. ۱۲۵

۴-۵-۱۹-مدارس دخترانه ی زنجان.. ۱۲۶

۴-۵-۲۰- مدارس دخترانه ی کرمانشاه ۱۲۶

۴-۵-۲۱-مدارس دخترانه ی کردستان (سنندج) ۱۲۷

۴-۵-۲۲-مدارس دخترانه ی فارس و بوشهر. ۱۲۸

۴-۵-۲۴-مدارس دخترانه ی کرمان.. ۱۳۲

۴-۶- تأثیرات سیاسی – اجتماعی و فرهنگی مدارس دخترانه در امور جامعه. ۱۳۴

۴-۶-۱-تأثیرات سیاسی.. ۱۳۶

۴-۶-۱-۱-تشکل ها و انجمن های زنان.. ۱۳۶

۴-۶-۱-۲- حق رأی زنان.. ۱۳۹

۴-۶-۱-۳-مبارزه با التیماتوم روسیه. ۱۴۰

۴-۶-۱-۴-تحریم کالاهای خارجی.. ۱۴۲

۴-۶-۲-تأثیرات اجتماعی.. ۱۴۳

۴-۶-۲-۱-وارد شدن زنان به عرصه کار ۱۴۳

۴-۶-۲-۲- شرکت زنان در تاسیس بانک…. ۱۴۴

عنوان                     صفحه

 ۴-۶-۲-۳-بهداشت… ۱۴۵

۴-۶-۳-تأثیرات فرهنگی.. ۱۴۷

۴-۶-۳-۱-ورود زنان به صحنه ی تئاتر. ۱۴۷

۴-۶-۳-۲-ورود زنان به عرصه ی روزنامه نگاری.. ۱۴۸

۴-۶-۳-۳-زنان هنرمند. ۱۵۲

نتیجه. ۱۵۳

منابع و مآخذ.. ۱۵۷

کلیات

 جامعه ایران در عصر قاجار وارد مرحله­ی جدیدی از تغییر و تحول ساختار سیاسی – اجتماعی گردید که با دوران قبل از آن تفاوت چشمگیری داشت. از جمله در زمینه­ حضور زنان در عرصه­ اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، این تحول قابل ذکر است. تا قبل از انقلاب مشروطه اصولا مراکز یا سازمانی که از سوی دولت یا افراد در خصوص آموزش و تعلیم و تربیت دختران ایجاد شده باشند، وجود نداشت. مراکز آموزشی در چهارچوب مکتب­خانه­ها و تدریس خصوصی در منازل محدود می­شد و محتوای آموزشی آن­ها نیز دگرگون نشده بود، اما در اواسط این دوره به خصوص در آستانه­ی انقلاب مشروطه اولین سنگ بنای آموزش به سبک جدید گذاشته شد. در جامعه­ بسته و مردسالار ایران دوره­ی قاجار اگرچه آموزش فقط سهم مردان بوده است، اما زنان با توجه به فرصت­های محدودی که در این زمان برای آن­ها فراهم شده بود با اقدامات مناسب و با حضور مستقیم و غیر مستقیم در زمینه­ احقاق حقوق خود تلاش­هایی را آغاز کردند. در این دوره زنان ایرانی پیش از آنکه منتظر حمایت دولت و حمایت­های قانونی باشند به سازماندهی­ خود پرداختند و به شیوه ­های خلاق دست به تأسیس و اداره­ی مدارس جدید دخترانه زدند و حتی در راه تأسیس مدارس دخترانه، آن­ها با مخالفت­هایی جدی از سوی جناح سنتی جامعه مواجه شدند.

نخستین تلاش­های زنان برای تأسیس مدارس ملی دخترانه از سوی خانم طوبی ­رشدیه و بی­بی­خانم وزیراف صورت گرفت، اما مدارس آن­ها با مخالفت دولت بسته شد. به این ترتیب تا آغاز انقلاب مشروطه هیچ مدرسه­ی دخترانه­ای اجازه­ی تأسیس نیافت. با تغییر شرایط کشور چون فروکش کردن استبداد، احساس ضرورت ایجاد تحول در جامعه، پیدایش روزنامه­ها، و از همه مهم­تر انقلاب مشروطه، تحول جدیدی در زمینه تأسیس مدارس ملی به وجود آمد. در پی گشایش مجلس اول گروهی از مشروطه­خواهان از تأسیس مدارس دخترانه حمایت کردند. و همچنین زنان کوشش و جدیت بیشتری برای تأسیس مدارس دخترانه به عمل آوردند. در اواخر سال ۱۳۲۵ق پس از یک دوره فعالیت­های گسترده از سوی زنان، شرایط برای تأسیس مدارس دخترانه مهیا شد. با تصویب متمم قانون اساسی، اصل ۱۸ و ۱۹ آن به تحصیل اجباری بدون ذکر جنسیت پرداخته بود. در این شرایط زنان توانستند با استناد به این اصول حمایت نمایندگان مجلس را برای تأسیس مدارس دخترانه کسب کنند. در سال ۱۳۲۶ق خانم طوبی­آزموده مدرسه­ی” ناموس” را تأسیس کرد. گشایش مدارس ملی دخترانه در سال­های بعد همچنان ادامه یافت. مدارسی چون عفاف، تربیت، حجاب، شمس المدارس در سال ۱۳۲۷ق توسط زنان تأسیس شد.

با پایان یافتن استبداد صغیر و استقرار مجدد نظام پارلمانی، زنان توانستند با آزادی عمل بیشتری مدارس دخترانه را تأسیس کنند. در این دوره بیشتر، احزاب سیاسی بر لزوم تأسیس مدارس دخترانه تأکید می­کردند و خواستار سوادآموزی دختران و زنان  ایران بودند. با توجه به اینکه در آبان ۱۳۲۹ق قانون معارف به تصویب دولت رسید و وزارت فرهنگ عملا ایجاد شد، اما باز هم روند تأسیس مدارس ملی دخترانه توسط زنان ادامه پیدا کرد. در این سال مدارسی چون صدوقی، الحسان، عفتیه، ترقی­بنات، تربیت ­بنات تأسیس شد. در سال ۱۳۳۷ق تحول عظیمی در زمینه تأسیس مدارس دخترانه به وجود آمد. به همت وزیر معارف، احمدخان­ نصیرالدوله بدر، دوباب مدرسه ابتدایی دولتی رایگان برای دختران تأسیس شد و مقررگردید در هر ناحیه­ی شهر یک مدرسه دولتی رایگان تأسیس شود. و همچنین در اواخر سال ۱۳۳۷ق مرکزی به نام دارالمعلمات برای ادامه­ی تحصیل دختران ایجاد شد. با توجه به این کوشش­ها و فعالیت­ها، شرایط برای گسترش مدارس دخترانه در سایر مناطق کشور فراهم شد و به تدریج در سایر شهرستان­های بزرگ کشور تأسیس مدارس دخترانه گسترش پیدا کرد.

در این پایان نامه طی چهار فصل به بحث و بررسی در باب موضوع مورد نظر پرداخته می­شود، درفصل اول کلیات بحث را مورد نظر قرار داده و به اهمیت و ضرورت انجام این تحقیق پرداخته و هدف از انجام آن بیان می­شود، و نیز ضمن بیان سوالات تحقیق و بروش­های گردآوری داده­­ها،  به مروری بر تحقیقات پیشین پرداخته می­شود.

در فصل دوم با عنوان «تحولات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی از سلطنت فتحعلی­شاه تا سلطنت مظفرالدین­شاه» ابتدا به تحولات آموزشی در هر دوره و در ادامه با بیان تحولات فرهنگی و اجتماعی در دوره­ های مورد نظر جایگاه آموزش و تعلیم دختران مورد بررسی قرار می­گیرد.

در فصل سوم با عنوان «عوامل موثر بر تحول نظام آموزشی در ایران» ابتدا به آشنایی با فرهنگ و تمدن و نهادهای آموزشی اروپاییان و سپس به فعالیت میسیونرهای مذهبی و در ادامه به بررسی مسائل آموزشی و اهمیت تعلیم و تربیت دختران در نگاه روزنامه­های قبل و بعد از مشروطه و حامیان آغازین تحصیلات جدید مدارس دخترانه پرداخته می­شود.

در فصل چهارم با عنوان «انقلاب مشروطه و پیدایش مدارس جدید دخترانه» به مباحث اصلی وارد شده و به بررسی تأثیرات انقلاب مشروطه در شیوه­ی دانش­اندوزی دختران در عصر مورد نظر و نیز از باب پاسخگویی به سوالات مطرح شده در تحقیق، به نوع مواد آموزشی مدارس دخترانه پرداخته شده است. در ادامه به بررسی کوشش­های اولیه و موانع پیش روی زنان در زمینه­ ایجاد مدارس جدید دخترانه و نیز درجهت پاسخگویی به سوالات تحقیق، به موانع تأسیس مدارس دخترانه و نوع نهادهای آموزشی آن­ها،نقش احزاب و جریان­های سیاسی در توسعه و تضییق مدارسه دخترانه، نقش دولت در تأسیس مدارس و پراکنش جغرافیایی مدارس دخترانه و در پایین به تأثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مدارس دخترانه بر امور جامعه پرداخت شده است.

۱-۲- هدف تحقیق

 هدف از تحقیق در این موضوع، بررسی آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره­ی قاجار و از سویی شناسایی دیگر عوامل بستر­ساز آموزش دختران و همچنین موانع پیش روی آنان به طور اخص می­باشد.

۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق

با توجه به نقشی که آموزش در کنش فردی و اجتماعی انسان­ها ایفا می­ کند و نیز نوع آموزش­هایی که وابسته و برگرفته از نهادهای آموزشی است، شناسایی آموزش و نهادهای آموزشی دختران به عنوان مادران و مربیان بعدی جامعه از اهمیت ویژه­ای برخوردار است و از آنجا که مطالعه­ای با محدودیت بحث یاد شده در تحقیقات موجود در اختیار نیست بررسی آن ضرورت می­یابد.

 ۱-۴- پیشینه تحقیق

  تاکنون درباره آموزش و نهاد­های آموزشی زنان در دوره قاجار تحقیقات و مقالات چندی تالیف و انتشار یافته است که شامل تحقیات داخلی و خارجی می­باشد. در تمامی تصنیفات و تألیفات انجام شده تنها بذکر برخی از جنبه­ های آن پرداخته که در ذیل به معرفی آن­ها می­پردازیم:

حسیبی (۱۳۷۰) به بررسی مشکلات عدم تأسیس مدارس، تأسیس مدارس ملی و همچنین مدارس دولتی دخترانه پرداخته است که اطلاعاتی درمورد آموزش دختران تا قبل از عصر پهلوی در اختیار ما قرار می­دهد.

اتحادیه (۱۳۷۳) به بررسی وضعیت زنان در دوره­ی قاجار پرداخته است که اطلاعاتی در مورد نقش آن­ها در فعالیت­های اجتماعی عصر مورد نظر در اختیار ما قرار می­دهد.

دلریش(۱۳۷۵)در فصل چهارم کتاب خود به بررسی نحوه آموزش دختران و زنان در دوره­ی قاجار پرداخته است.

قاسمی­پویا (۱۳۷۷) به بررسی مدارس جدید در دوره­ی قاجاریه پرداخته است که در مورد مدارس دخترانه موجود در شهرستان­های مختلف ایران اطلاعاتی را ارائه داده است.

ترابی­فارسانی(۱۳۷۸) به  بررسی تأسیس و گسترش مدارس دخترانه پرداخته است.

تعداد صفحه : ۲۶۷

قیمت : ۱۴۷۰۰تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       [email protected]

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.

 

[add_to_cart id=153027]

—-

پشتیبانی سایت :       

*