دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات واحد تبریز
گروه مدیریت اجرایی
پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد
عنوان:
بررسی رابطه بین استراتژی فناوری اطلاعات وفرهنگ سازمانی
در سازمان فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی
تابستان ۱۳۹۲
چکیده:
هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای میباشد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است که در آن پژوهشگر به بررسی رابطه بین دو متغیر پرداخته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان مراکز فنی و حرفه‌ای شهرستان می باشد که در کل ۲۹۱ نفر میباشد تشکیل میدهند. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده استفاده شده و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان ۱۲۰ نفر می باشند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات استفاده شده است. اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه‌ها، با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS ورژن ۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می‌دهد که:
بین فرهنگ سازمانی و تمام مولفه‌هایش با میزان بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه مستقیم معنی‌داری وجود دارد. بین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و پیشرفت کارکنان رابطه معناداری وجود دارد. میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای بالاتر از حد متوسط است. میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان زن و مرد تفاوت معنی‌داری ندارد.
واژگان کلیدی: فناوری اطلاعات، فرهنگ سازمانی، مراکز فنی و حرفه‌ای
| فهرست مطالب | ||
| عنوان | صفحه |
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق……………. ۱
۱-۱- مقدمه. ۲
۱-۲- بیان مسئله. ۲
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش… ۵
۱-۴- اهداف پژوهش… ۷
۱-۴-۱- اهداف کلی.. ۷
۱-۷-۲-اهداف فرعی.. ۷
۱-۵- سوالات پژوهش… ۸
۱-۵-۱- سؤال اصلی.. ۸
۱-۵-۲- سوالات فرعی.. ۸
۱-۶- فرضیه‌های پژوهش… ۸
۱-۷-۱- تعریف نظری فرهنگ سازمانی.. ۹
۱-۷-۲-تعریف عملیاتی فرهنگ سازمانی.. ۹
۱-۸-۱-تعریف نظری استراتژی فناوری اطلاعات.. ۱۰
۱-۸-۲-تعریف عملیاتی استراتژی فناوری اطلاعات.. ۱۰
۱-۹-کارکنان ۱۰
۱-۱۰- محدودیت‌های پژوهش ۱۰
فصل دوم :مبانی نظری و پیشینه تحقیق…………………………………… ۱۰
۲-۱- مقدمه. ۱۲
۲-۲- بخش اول: فرهنگ سازمانی.. ۱۳
۲-۲-۱ تعریف فرهنگ و مفاهیم فرهنگ.. ۱۳
۲-۳-ویژگیهای فرهنگ.. ۱۷
۲-۴- قدرت یک فرهنگ.. ۱۷
۲-۵- « قدرت» یا اهمیت فرهنگ را می‌توان بر حسب دو ویژگی زیر تعیین کرد. ۱۸
۲-۶- نقش فرهنگ.. ۱۹
۲-۲-۲- چگونگی شکل گیری فرهنگ ها ۱۹
۲-۷- نحوه تثبیت فرهنگ‌ها در سازمان. ۲۰
۲-۸- واقعیت هایی درباره چیستی فرهنگ.. ۲۱
۲-۹- مفهوم فرهنگ سازمانی.. ۲۲
۲-۱۰- تعاریف فرهنگ سازمانی.. ۲۵
۲-۱۱- سطوح فرهنگ سازمانی.. ۲۷
۲-۱۲- ویژگیهای فرهنگ سازمانی.. ۲۹
| عنوان | صفحه |
۲-۱۳- عوامل مؤثر در شکل گیری فرهنگ سازمانی.. ۳۰
۲-۱۴- ابعاد فرهنگ سازمانی.. ۳۱
۲-۱۴-۱- دیدگاه کلاک هولن و اشترودبک.. ۳۱
۲-۱۴-۲- دیدگاه هافستد. ۳۲
۲-۱۴-۳-دیدگاه شاین.. ۳۳
۲-۱۴-۳- دیدگاه پیترز و واترمن.. ۳۴
۲-۱۵-کارکردهای فرهنگ سازمانی.. ۳۵
۲-۱۶- اثرات فرهنگ سازمانی.. ۳۶
۲-۱۷- فرهنگ و متغیرهای سازمان ۳۷
الف- فرهنگ سازمانی و عملکرد. ۳۷
ب- فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی.. ۳۸
ج- فرهنگ سازمانی و اثربخشی.. ۳۸
د- فرهنگ سازمانی و وظایف مدیریت.. ۳۹
ه- فرهنگ سازمانی و رهبری.. ۴۰
و- فرهنگ سازمانی و رفتار فردی.. ۴۱
ی- فرهنگ سازمانی و استراتژی.. ۴۱
ل- فرهنگ سازمانی و تکنولوژی.. ۴۲
۲-۱۸- مدیریت فرهنگ سازمان و فرایند آن. ۴۲
۲-۱۹- عناصر مدیریت فرهنگ سازمانی.. ۴۴
۲-۲۰- تغییر دادن فرهنگ سازمانی.. ۴۵
۲-۲۱- مدلهای فرهنگ سازمانی.. ۴۹
۲-۲۱-۱- مدل پارسونز(AGIL) 49
۲-۲۱-۲- مدل ویلیام اوچی(تئوری Z) 50
۲-۲۱-۳- مدل مک کنزی(۷s) 50
۲-۲۱-۴- مدل شاین.. ۵۱
۲-۲۱-۵- مدل کندی ۵۲
۲-۲۱-۶- مدل کوئین و مک گارس… ۵۲
۲-۲۱-۷- مدل جفری سانی فیلد. ۵۳
۲-۲۱-۸- طبقه بندی دوریس و میلر. ۵۴
۲-۲۱-۸- طبقه بندی دشپند فرلی.. ۵۵
۲-۲۱-۹- طبقه بندی رکس (۲۰۱۰ ) ۵۶
۲-۲۱-۱۰- طبقه بندی چارلز هندی.. ۵۶
۲-۲۱-۱۱- طبقه بندی دیل و کندی.. ۵۷
۲-۲۱-۱۱-۱- اجزای فرهنگ سازمانی قوی.. ۵۷
۲-۲۱-۱۱-۲- فرهنگ میانه. ۵۸
۲-۲۱-۱۱-۳- فرهنگ ضعیف.. ۵۸
| عنوان | صفحه |
۲-۲۱-۱۲- مدل کریتنر و کینیکی.. ۵۸
۲-۲۱-۱۳- طبقه بندی فرن هام و گانتری.. ۵۹
۲-۲۱-۱۴- مدل دنیسون. ۶۱
۲-۲۲- فرهنگ مشارکتی(درگیر شدن در کار) ۶۱
۲-۲۳- فرهنگ ثبات و یکپارچگی.. ۶۲
۲-۲۴- فرهنگ انعطاف پذیری ۶۳
بخش دوم: فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۶۵
۲-۲۵- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۶۵
۲-۲۶- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۶۷
۲-۲۷- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۶۹
۲-۲۸-کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۷۳
۲-۲۸-۱- پول الکترونیکی.. ۷۳
۲-۲۸-۲- تجارت الکترونیکی.. ۷۴
۲-۲۸-۳- دولت الکترونیکی.. ۷۶
۲-۲۸-۴- نشر الکترونیک.. ۷۷
۲-۲۸-۵- پارک‌‌های فناوری ۷۷
۲-۲۸-۶- شهر اینترنتی.. ۷۸
۲-۲۸-۷- دهکده جهانی.. ۷۹
۲-۲۹- شاخص‌‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) 80
۲-۲۹-۱- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۸۰
۲-۲۹-۱-۱- بانک اطلاعاتی.. ۸۱
۲-۲۹-۱-۲- ارائه مطلب.. ۸۱
۲-۲۹-۱-۳- اینترنت.. ۸۲
۲-۳۰- تعریف اینترنت.. ۸۳
۲-۳۱- شبکه عنکبوتی جهانی www.. 83
۲-۳۲- موتورهای جستجو و بازیابی اطلاعات.. ۸۴
۲-۳۳- ارتباطات شبکه ای ۸۴
۲-۳۳-۱- شبکه‌‌های میزبان ۸۵
۲-۳۳-۲- شبکه حوزه محلی ۸۵
۲-۳۳-۳- شبکه حوزه گسترده ۸۵
۲-۳۳-۴- شبکه داخلی ۸۶
۲-۳۳-۵- شبکه خارجی (اکسترانت) ۸۶
۲-۳۳-۶- شبکه بین المللی (اینترنت) ۸۶
۲-۳۴- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۸۷
۲-۳۵- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۸۷
۲-۳۶- ارزش فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۸۸
| عنوان | صفحه |
۲-۳۷- توانایی‌‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۸۹
۲-۳۷-۱- دیدگاه کلان ۸۹
۲-۳۷-۲- دیدگاه خرد. ۹۰
۲-۳۸- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۹۰
۲-۳۹-گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۹۱
۲-۳۹-۱- فناوری و سطح مشترک آن با انسان. ۹۱
۲-۳۹-۲- فناوری ارتباطات.. ۹۱
۲-۳۹-۳- نظامهای پشتیبان فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۹۱
۲-۳۹-۴- فناوری اطلاعات و ارتباطات و دگرگونی‌‌های تخریبی.. ۹۱
۲-۴۰- محدوده فعالیتهای اطلاعاتی و ارتباطی.. ۹۲
۲-۴۱- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطی.. ۹۳
۲-۴۲- نظام تک مرکزی.. ۹۳
۲-۴۳- نظام چند مرکزی.. ۹۴
۲-۴۴- نظام جهانی.. ۹۴
۲-۴۵- بانک‌‌های اطلاعاتی.. ۹۵
۲-۴۶- نظامهای بین الملی اطلاع رسانی.. ۹۵
۲-۴۷- خبرگزاری‌ها ۹۶
۲-۴۸- ماهواره‌ها ۹۶
۲-۴۹- تکنولوژیهای نوین اطلاعات و ارتباطات.. ۹۷
۲-۵۰- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات.. ۹۸
۲-۵۱- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده ۹۸
۲-۵۲- مشکلات کشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۹۹
۲-۵۳- ضعف زیرساختهای فناوری اطلاعات وارتباطات.. ۱۰۰
۲-۵۴- دسترسی به کالاها و خدمات مرتبط با فناوری اطلاعات وارتباطات.. ۱۰۰
۲-۵۵- انحصار در شبکه‌‌های مخابراتی.. ۱۰۰
۲-۵۶- عدم یکپارچگی بین واحدهای دولتی در زمینه بهره گیری از فناوری.. ۱۰۱
۲-۵۷- کارفرمایی بخش دولتی.. ۱۰۱
۲-۵۸- نامطلوب بودن ساختار و سبک مدیریتی.. ۱۰۱
۲-۵۹- کوشش طاقت فرسای دولت‌ها برای تهیه سرمایه لازم برای ارائه خدمات عمومی ابتدایی.. ۱۰۱
۲-۶۰- ضریب پائین نفوذ اینترنت.. ۱۰۲
۲-۶۱- مشکلات دولت‌ها در بهره گیری از کارکنان زبده در عرضه فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۱۰۲
۲-۶۲- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان ۱۰۲
۲-۶۳- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه. ۱۰۳
۲-۶۴- فناوری ارتباطات و اطلاعات ، نیاز امروز مدیران فردا ۱۰۳
۲-۶۵- مدیریت فن آوری اطلاعاتIT. 104
۲-۶۶- پیشینه پژوهش… ۱۰۵
| عنوان | صفحه |
۲-۶۶-۱- پژوهشهای انجام شده در زمینه فرهنگ سازمان و فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۱۰۵
۲-۶۶-۲- پژوهشهای انجام شده در ایران در زمینه فرهنگ سازمانی.. ۱۰۵
۲-۶۶-۳- پژوهشهای انجام شده در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۱۰۷
۲-۶۶-۴- پژوهشهای انجام شده در خارج از ایران. ۱۰۹
فصل سوم : روش شناسی تحقیق.. ۱۱۵
۳-۱- چهار چوب روش شناسی پژوهش… ۱۱۵
۳-۱- چهار چوب روش شناسی پژوهش ۱۱۶
۳-۲- نوع تحقیق.. ۱۱۶
۳-۳- جامعه آماری تحقیق: ۱۱۶
۳-۴- تعیین حجم نمونه تحقیق.. ۱۱۶
۳-۵- روش نمونه‌گیری.. ۱۱۶
۳-۶- روش گرد‌آوری اطلاعات.. ۱۱۶
۳-۷- ابزار اندازه‌گیری.. ۱۱۷
۳-۸- پایایی (Reliability) پرسشنامه. ۱۱۷
۳-۹- روایی پرسشنامه. ۱۱۷
۳-۱۰- روش اجرای تحقیق.. ۱۱۷
۳-۱۱- روش تحلیل داده‌ها ۱۱۸
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها …………………………………………… ۱۰۴
۴-۱- تجزیه و تحلیل ۱۲۰
۴-۲- آمار توصیفی.. ۱۲۰
۴-۲-۱- توزیع فراوانی جنسیت.. ۱۲۰
۴-۲-۲- توزیع فراوانی مدرک تحصیلی.. ۱۲۱
۴-۲-۳- توزیع فراوانی عنوان شغل. ۱۲۲
۴-۲-۴- توزیع فراوانی وضعیت استخدامی.. ۱۲۳
۴-۲-۵- توزیع فراوانی محل خدمت.. ۱۲۴
۴-۲-۶- توزیع فراوانی سن.. ۱۲۵
۴-۲-۷- توزیع فراوانی سابقه خدمت.. ۱۲۶
۴-۳- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۲۹
۴-۴- فرهنگ سازمانی.. ۱۳۰
۴-۵- نوآوری.. ۱۳۱
۴-۶- توجه به جزئیات.. ۱۳۲
۴-۷- نتیجه محوری.. ۱۳۳
۴-۸- توجه به افراد. ۱۳۴
۴-۹- توجه به گروه ۱۳۵
| عنوان | صفحه |
۴-۱۰- داشتن روحیه جسارت و سرشکنی.. ۱۳۶
۴-۱۱- ثبات و پایداری.. ۱۳۷
۴-۱۲- آمار استنباطی.. ۱۳۸
۴-۱۲-۱- بررسی نرمال بودن توزیع نمرات متغیرها ۱۳۸
۱۲-۴-۱-۱- فرضیه ۱٫ ۱۳۹
۴-۱۲-۱-۲- فرضیه ۲٫ ۱۴۰
۴-۱۲-۱-۳- فرضیه ۳٫ ۱۴۱
۴-۱۲-۱-۴- فرضیه ۴٫ ۱۴۲
۴-۱۲-۱-۵- فرضیه ۵٫ ۱۴۳
۴-۱۲-۱-۶- فرضیه ۶٫ ۱۴۴
۴-۱۲-۱-۷- فرضیه ۷٫ ۱۴۵
۴-۱۲-۱-۷- فرضیه ۸٫ ۱۴۶
۴-۱۲-۱-۸- فرضیه ۹٫ ۱۴۷
۴-۱۲-۱-۹- سوال ۱٫ ۱۴۸
۴-۱۲-۱-۱۰- سوال ۲ ۱۴۹
فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات ………………………… ۱۳۵
۵-۱- مقدمه. ۱۵۱
۵-۲- نتایج توصیفی.. ۱۵۱
۵-۳- نتایج استنباطی.. ۱۵۲
۵-۳-۱- فرضیه ۱٫ ۱۵۲
۵-۳-۲- فرضیه ۲٫ ۱۵۳
۵-۳-۳- فرضیه ۳٫ ۱۵۳
۵-۳-۴- فرضیه ۴٫ ۱۵۳
۵-۳-۵- فرضیه ۵٫ ۱۵۳
۵-۳-۶- فرضیه ۶٫ ۱۵۴
۵-۳-۷- فرضیه ۷٫ ۱۵۴
۵-۳-۸- فرضیه ۸٫ ۱۵۴
۵-۳-۹- فرضیه ۹٫ ۱۵۵
۵-۴-۱- سوال ۱٫ ۱۵۵
۵-۴-۲- سوال ۲٫ ۱۵۵
۵-۶- بحث.. ۱۵۶
۵-۷- محدودیت‌های تحقیق.. ۱۵۷
۵-۸- پیشنهادات.. ۱۵۷
۵-۸-۱- پیشنهادات کاربردی.. ۱۵۷
۵-۸-۲- پیشنهادات پژوهشی.. ۱۵۸
منابع. ۱۵۹
| فهرست جداول | ||
| عنوان | صفحه |
جدول(۲-۱) : گامهای ثبات و یکپارچگی بیرونی و بقاء ۳۰
جدول (۲-۲): جوانبی در مورد یگانگی درونی.. ۳۱
جدول (۲-۳): طبقه بندی فرهنگ از نظر پیترز و واترمن.. ۳۵
جدول (۲-۳): تاثیر فرهنگ بر وظایف مدیریت. ۴۰
جدول (۱-۴): توزیع فراوانی جنسیت.. ۱۲۰
جدول (۲-۴): توزیع فراوانی مدرک تحصیلی.. ۱۲۱
جدول (۳-۴): توزیع فراوانی عنوان شغل. ۱۲۲
جدول (۴-۴): توزیع فراوانی وضعیت استخدامی.. ۱۲۳
جدول (۵-۴): توزیع فراوانی محل خدمت.. ۱۲۴
جدول (۶-۴): توزیع فراوانی سن.. ۱۲۵
جدول (۷-۴): توزیع فراوانی سابقه خدمت.. ۱۲۶
جدول ( ۸-۴): جدول فراوانی و درصد پرسشنامه. ۱۲۷
جدول (۹-۴): جدول توصیفی میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۲۹
جدول (۱۰-۴): جدول توصیفی فرهنگ سازمانی.. ۱۳۰
جدول (۱۱-۴): جدول توصیفی نوآوری.. ۱۳۱
جدول (۱۲-۴): جدول توصیفی توجه به جزئیات.. ۱۳۲
جدول (۱۳-۴): جدول توصیفی نتیجه محوری.. ۱۳۳
جدول (۱۴-۴): جدول توصیفی توجه به افراد. ۱۳۴
جدول (۱۵-۴): جدول توصیفی توجه به گروه ۱۳۵
جدول (۱۶-۴): جدول توصیفی داشتن روحیه جسارت و سرشکنی.. ۱۳۶
جدول (۱۷-۴): جدول توصیفی ثبات و پایداری.. ۱۳۷
جدول (۱۸-۴): نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع نمرات.. ۱۳۸
جدول (۱۹-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای فرهنگ سازمانی و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۳۹
جدول (۲۰-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای نوآوری و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۰
جدول (۲۱-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای توجه به جزئیات و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۱
جدول (۲۲-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای نتیجه محوری و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۲
جدول (۲۳-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای توجه به افراد و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۳
جدول (۲۴-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای توجه به گروه و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۴
جدول (۲۵-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای داشتن روحیه جسارت و سرشکنی و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۵
جدول (۲۶-۴): آزمون همبستگی پیرسون برای ثبات و پایداری و میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۶
جدول (۲۷-۴): نتایج آزمون t تک نمونه‌ای برای بررسی میزان رابطه فناوری اطلاعات و پیشرفت کارکنان. ۱۴۷
جدول (۲۸-۴): نتایج آزمون t تک نمونه‌ای برای بررسی میزان بکارگیری فناوری اطلاعات.. ۱۴۸
جدول (۲۹-۴): آزمون tمستقل برای مقایسه میزان بکارگیری فناوری اطلاعات کارکنان زن و مرد. ۱۴۹
| فهرست اشکال | ||
| عنوان | صفحه |
شکل (۲-۱): سطوح فرهنگ سازمانی.. ۲۸
شکل (۲-۱): چهار کارکرد فرهنگ سازمانی.. ۳۶
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه:
سازمانها در خلاء زندگی نمی‌کنند بلکه در محیطی که رفتار و ساختارهای آنها را شکل می‌دهد فعالیت می‌کنند. امرزوه یکی از مشخصه های عرصه فعالیت سازمان، رقابتی شدن و در نتیجه ناپایداری آن است. همراه با افزایش رقابت در بازار، تصمیم گیری و سیاست‌گذاری برای حفظ بقاء و یا کسب موفقیت پیچیده‌تر شده است. در چنین شرایطی انتخاب استراتژی مناسب برای سازمانها اهمیت خاصی پیدا کرده است (کردنائیچ و مشبکی، ۱۳۸۱). یکی از عوامل محیطی که امروزه سازمانها را تحت تاثیر قرار می‌دهد تغییرات فناوری اطلاعات است، در واقع پذیرش یک فناوری جدید اجتناب‌ناپذیر در فرایندهای سازمان است. لذا مدیران سازمانها باید در تدوین استراتژی عوامل فناوری را مورد توجه قرار دهند و زیرساختارها تکنولوژی مورد استفاده خود را شناسایی کنند و تکنولوژی مناسب را به کار گیرند. راهکار چنین‌کاری به کارگیری استراتژی فناوری اطلاعات است. استراتژی فناوری اطلاعات زیرساختهای تکنولوژی یک سازمان را تعیین میکند و به سازمان اجازه می‌دهد که تکنولوژیهای مناسب را با بهترین استاندارد‌ها با توجه به هزینه، کارایی، حمایت از تامین نیازها انتخاب کند و به کار گیرد(ماسوکا، ۲۰۰۶). به نظر می‌رسد یکی از عواملی که باعث مقاومت در به کارگیری یک استراتژی جدید در سازمان فرهنگ سازمانی است. به طور کلی فرهنگ سازمانی عامل بازدارنده قوی در قبال تغییر، به ویژه تغییر فناوری اطلاعات است(لادون و لادون، ۱۹۹۴). با توجه به همین مهم نیز مطالعه حاضر با هدف رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات تنظیم شده است.
۱-۲- بیان مسئله:
دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات میباشد، بشر امروز جامعهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT)[1] را تجربه می کند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعهای را جامعه اطلاعاتی میگویند (صرافی زاده، ۱۳۸۳). جامعه اطلاعاتی جامعهای است که در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعهای است که در آن مردم در محل کار، منزل و حتی در اماکن تفریحی از این تکنولوژی حداکثر استفاده را میبرند(میشرا، ۲۰۰۵).
بر خلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تکنولوژیستها، علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تکنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی که در دوران گذشته استفاده از تکنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،۱۳۸۳). ویژگی‌دیگر جامعه اطلاعاتی کالا شدن اطلاعات است، اطلاعات کالا شده و به مدد تکنولوژیهای جدید ارتباطی در دسترس هر کسی که طالب آن باشد قرار میگیرد. در این گونه جوامع مفاهیم سنتی موجود در زمینههایی چون اقتصاد، آموزش، کسب و کار، مدیریت و تجارت دچار تحول می‌گردد. با گذر از عصر صنعتی و ورود به عصر اطلاعات و به گفته الوین تافلر[۲] (عصر دانایی) نیاز روزافزون بشر برای آموزش متفاوتتر با آنچه در گذشته بوده است بیشتر حس میشود در همین راستا تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات که به طور فزایندهای در حال گسترش است می تواند به نحو مطلوبی تمامی امور زندگی را تحت تاثیر قرار دهد (احمدی نژاد ، ۱۳۷۹).
دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تحولات و تغییرات غیرقابل پیش بینی است. الوین تافلر اعتقاد دارد ورود به قرن بیست و یکم به عنوان عصر فرانظریه[۳] هنگامی برای انسانها جاذب خواهد بود که آدم کنونی بتواند در مقابل تغییرات آن قرن، قدرت تحمل لازم را داشته باشد و با شجاعت در مقابل آن ظاهر شود. تحقق این ایدهآل هنگامی میسر خواهد بود که از هم اکنون بشر امروزی بتواند خودش را برای تغییرات در دنیای آینده آماده سازد این نیز مشروط به دانش، مهارت، بینش و پویایی است. زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت کامل و کسب مهارتهای استفاده از این ابزارها است و بدون داشتن چنین ابزاری رقابت و زندگی بسیار مشکل خواهد بود و مستلزم از دست دادن فرصتهای فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع است(کابررا و براجیس، ۲۰۰۱).
سازمانها باید جهت به کارگیری و استفاده بهینه از تکنولوژی فنآوری اطلاعات زمینه‌سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه گامهای مهم و صحیح را در عرصه سازمان بردارند. به نظر می‌رسد یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شکست در این حرکت در «فرهنگ سازمان» باشد. در واقع با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترک در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار میکند لذا باید یک ابزار مؤثر در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی شود. فرهنگ سازمانی به تمام جنبه های سازمانی تاثیر میگذارد و بر اساس اعتقادات و ارزشهای مشترک، به سازمانها قدرت می‌بخشد و بر نگرش رفتار فردی انگیزه و رضایت شغلی و سطح تعهد نیروی انسانی، طراحی ساختار و نظامهای سازمانی، هدفگذاری، تدوین و اجرای استراتژیها و …. تاثیر میگذارد(بلو، ۲۰۱۰؛ مارسادر، سردان و سانچز، ۲۰۰۶). همچنین فرهنگ سازمانی عامل موثر در ترویج خلاقیت و نوآوری است که از طریق ارزش نهادن به کار سخت و متمرکز و هدفدار، پشتکار و سخت کوشی و تعهد عمل میکند(آلینوا، ۲۰۰۹).
نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع اصلی سازمان با بهره گرفتن از اطلاعات، فناوری، مواد، تجهیزات و بودجه و… به تولید کالا و خدمات می‌پردازد و در صورتی که درست عمل کند سازمان نیز از عملکرد خوبی برخوردار خواهد شد. لذا به نظر می‌رسد سازمان از طریق توجه به فرهنگ و شناخت فرهنگ موجود سازمان و تجزیه و تحلیل آن و خلق ارزشهای مناسب در حمایت از فرهنگ مطلوب بتواند در راستای به کار گیری مؤثر استراتژی‌های فناوری اطلاعات سازمان، نقش مهمی را ایفا نماید. حال گفته‌های اخیر بیشتر در سطح نظری و گمانه زنی‌هایی است که کمتر به صورت نظام مند و در غالب یک مطالعه میدانی بررسی شده‌اند. لذا با توجه به ضعف دانش در بررسی علمی مسئله مطرح شده و همچنین عدم بررسی توامان متغیرهای مورد مطالعه، پژوهش حاضر به منظور پاسخ گویی به این سوال اصلی مهم یعنی؛ آیا بین فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد؟ ” صورت بندی گردید.
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
امروزه اطلاعات شاخص قدرت است. آنچه کشوری را در سطح اول، دوم و سوم جهان قرار می‌دهد. میزان اطلاعاتی است که آن کشور تولید میکند، در دسترس قرار می‌دهد و به کار میگیرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک فناوری غالب در هزاره جدید معرفی شده است. بدون هیچ شک و تردیدی در فرایند پذیرش پدیده جهانی‌سازی، کشورهایی که زمینه و بستر لازم و مناسب را برای توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بوجود نیاورده‌اند، در حرکت هدایت شده و شتابان جهانی‌سازی از وضع موجود به سوی جامعه اطلاعاتی باز خواهند ماند(میشرا، ۲۰۰۵).
اهمیت روز افزون علوم وابسته به اطلاعات، چنان بالا گرفته است که منتقدان و آگاهان را بر این باور رسانده که دانش اطلاعات و نقش و تاثیر آن شاخص ممتاز فعالیتهای طراز اول جوامع بشری است. در حال حاضر در سازمانها اطلاعات پس از عامل انسانی مهمترین منبع ارزشمند محسوب میشود و یک منبع حیاتی برای پیشرفت علمی و اقتصادی هر کشوری به حساب می‌آید. به بیان دیگر اطلاعات نیروی اصلی حرکت و شکل دهنده مردم، اجتماعات، سازمانها و کشورهاست(لی، ۲۰۰۰).
نقش مهم اطلاعات را می‌توان در زمینه‌‌های وسیعی از فعالیتهای حیاتی بشر جستجو کرد. اطلاعات به ابزار مهم اطلاعاتی و ارتباطی بسیار مهمی بدل گشته که توسط آن بسیاری از امور روزمره انسانها تسریع و تسهیل شده است(اوز، ۲۰۰۵). در سبز فایل، در انجام امور اداری به طریق سنتی(معمول) شاهد ظهور و گسترش مشکلات و نارسائی‌‌های گسترده‌تری هستیم که از آن جمله می‌توان به طولانی بودن جریان کارها، اشتباهات زیاد کارکنان، صرف هزینه‌‌های گزاف و قابل ملاحظه جهت ثبت و بایگانی اسناد، اوراق و تبادل اطلاعات نوشتاری، ریسک پذیری و خطرپذیری بالا، نارضایتی ارباب رجوع و موارد بسیاری از این قبیل اشاره نمود، که البته با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات و ارتباطات شاهد موارد کمی از این قبیل خواهیم بود(جکسون، پارک و پر.بست، ۲۰۰۶). همچنین در عصر حاضر که دوره تغییر و تحول و بحران را در پیش روی داریم. (اگر بحرانی در دنیای امروز باشد، بیش از بحران اقتصاد و پول و نفت و نیرو ، بحران فرهنگ است) (اسلامی ندوشن ، ۱۳۵۴).
در سازمانهایی که فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت که از آن جمله می‌توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه‌‌های گزاف، طولانی بودن جریان کارهاو … را نام برد. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از عدم کارآیی که در یک سازمان پیش می‌آید ناشی از عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است(مارسادر، سردان و سانچز، ۲۰۰۶). زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها کمک میکند که در میدان رقابت موفق عمل کنند. یکی از موانع اساسی عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی و عدم بکارگیری آن میباشد.
بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع میباشد پس بکارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می‌رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است. لیکن فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثرگذاری قوی که می‌تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته باشد(مکلنتاش و دوهرتی، ۲۰۱۰) و نقش مهمی را در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا کند.
لزوم توجه به فرهنگ به علت تاثیری که فرهنگ سازمانی بر تمام ابعاد سازمان میگذارد، می‌تواند سازمان را به جلو راند و یا از حرکت بازدارد و این توان بالقوه به خاطر تاثیری است که فرهنگ بر رفتار دارد. لذا اگر بخواهیم علل موفقیت و عدم موفقیت سازمانهایمان را مطالعه کنیم باید به بررسی فرهنگ بپردازیم.
فرهنگ سازمانی مختلف می‌تواند بر عملکرد(مکلنتاش و دوهرتی، ۲۰۱۰)، موفقیت و اثر بخشی یک سازمان و موسسه(کوانتز و بوگلارسک، ۲۰۰۷؛ آکتاس، کییک و کیاک، ۲۰۱۱) تاثیر متفاوتی داشته باشد. با این حال اشاره به این نکته ضرورت دارد (سازمانهای موفق ) فرهنگ‌‌های ایجاد کرده‌اند که ارزشها و مدیریت رهبران خود را در هم آمیخته اند و به همین دلیل است که این ارزشها سالها دوام آورده‌اند و به نظر می‌رسد که نقش حقیقی مدیریت سازمانها، اداره ارزشهای سازمان است. سازمانهای موفق به ایجاد فرهنگ مشترک میان کارکنان و ایجاد روحیه خوب بها میدهند. چارچوبی از همبستگی ایجاد می‌کنند که در محدوده آن افراد پر انگیزه ، خود را با شرایط انطباق میدهند(گریتلی، یازیکی، اوراز و آکر، ۲۰۱۳).
بر مبنای مطالعات متعدد، مدیران و پژوهشگران از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی توجه خود را به چگونگی مدیریت فرهنگ سازمانهایشان و هماهنگ نمودن آن با سایر اجزاء به بهترین وجه آغاز نموده اند(شیم، ۲۰۱۰؛ کیم و کیم، ۲۰۱۱). با وجود اینکه سابقه مطالعات فرهنگ سازمانی بیش از دو دهه نیست. اما تحقیقات، تاثیر فرهنگ و جلوه‌‌های فرهنگی را بر رفتار کارکنان نشان داده‌اند و تعدادی ازنویسندگان این فرض را مطرح و پشتیبانی کرده‌اند که شرکتها وسازمانهای موفق دارای فرهنگ قوی بوده اند.
استفاده‌کنندگان این پژوهش کلیه کارکنان، مدیران و سازمانها می‌باشند، که با پیاده کردن یک الگوی فرهنگی مناسب و قوی در سازمان زمینه استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین آنها فراهم میشود. در واقع با روشن شدن رابطه فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات، در ارگان‌ها و ادارات زمینه لازم برای توجه و اقدام جدی مسئولین جهت بالابردن فرهنگ سازمانی فراهم آید تا از آن طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش یابد.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- اهداف کلی
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای میباشد.
۱-۷-۲-اهداف فرعی
با توجه به اهمیت نقش فرهنگ سازمانی در میزان به کارگیری فناوری اطلاعات توسط کارکنان این تحقیق بر آن است تا با بررسی فرهنگ سازمانی در مراکز فنی و حرفه‌ای به اهداف ذیل دست یابد:
- تعیین میزان به کارگیری فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه ای.
- تعیین میزان رابطه هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای.
- تعیین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان زن و مرد در مراکز فنی و حرفه‌ای.
۱-۵- سوالات پژوهش
۱-۵-۱- سؤال اصلی
۱- آیا بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه وجود دارد؟
۱-۵-۲- سوالات فرعی
- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان مراکز فنی و حرفه‌ای چگونه است؟
- آیا بین هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات و ارتباطات در مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه وجود دارد؟
- آیا میزان به کار گیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان زن و مرد در مراکز فنی و حرفه‌ای تفاوت وجود دارد؟
۱-۶- فرضیه‌های پژوهش:
۱-۶-۱- فرضیه اصلی: بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲- فرضیه‌های فرعی:
۱-۶-۲-۱- بین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و پیشرفت مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه معناداری
وجود دارد.
۱-۶-۲-۲- بین ویژگی نوآوری و ریسک‌پذیری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معنا داری وجود دارد.
۱-۶-۲-۳- بین ویژگی توجه به جزئیات در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲-۴- بین ویژگی نتیجه محوری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲-۵- بین ویژگی توجه به افراد در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲-۶- بین ویژگی توجه به گروه در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲-۷- بین ویژگی داشتن روحیه جسارت و سرشکنی در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معنا داری وجود دارد.
۱-۶-۲-۸- بین ویژگی ثبات و پایداری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲-۹- بین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و پیشرفت کارکنان زن و مرد رابطه معناداری وجود دارد.
تعداد صفحات : ۱۷۲
قیمت : 40 هزار تومان
بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار میگیرد و همچنین فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال می شود
پشتیبانی سایت : [email protected][add_to_cart id=159296]